Dobór kleju do płytek ściennych — przewodnik

Idealnie ułożone płytki będą cieszyć oczy przyszłych domowników przez długie lata — pod warunkiem że położymy pod nie warstwę odpowiedniego kleju.

Dlatego też przygotowaliśmy krótki, ale szczegółowy przewodnik po klejach ściennych — dowiedz się, czym powinieneś kierować się przy wyborze, aby ostatecznie postawić na najlepsze rozwiązanie dla danego projektu.

Rodzaje i klasy klejów do płytek ściennych

Na początek warto przedstawić te rodzaje klejów, które są najczęściej wykorzystywane przy pracach wykończeniowych.

Kleje cementowe 

Cieszące się zdecydowanie największą popularnością. Sucha, rozrabiana z wodą mieszanka sprawdza się w rozmaitych warunkach — choć głównie w tych „standardowych”, domowych. Bardzo dobrze utrzymują ciężar i zapewniają wysoką przyczepność — poradzą więc sobie także z płytkami o większej powierzchni, ograniczając ryzyko ich pękania. Oznaczane literą „C”.

Kleje na bazie żywic epoksydowych 

Oprócz świetnej przyczepności i odporności na wilgoć oferują ochronę przed działaniem skrajnych temperatur oraz wpływem procesów chemicznych. Doskonale radzą sobie na trudniejszych podłożach, ze względu na bardzo silne wiązania. Często stosowane do klejenia płytek kamiennych, drewnianych oraz szklanych. Niestety — nieco droższe od klejów na bazie cementu. Oznaczane literą „R”.

Kleje dyspersyjne 

Bardzo elastyczne w porównaniu do innych rodzajów kleju; dobrze sprawdzają się na powierzchniach podatnych na wibracje. Dzięki płynnej formule, która przechodzi w stałą po odparowaniu wody — są natychmiast gotowe do użycia; sama zaprawa szybko ulega związaniu, skracając proces kładzenia płytek do minimum. Oznaczane literą „D”.

Kleje akrylowe 

Nieco rzadziej stosowane przy typowych pracach wykończeniowych. Wyróżnia je bardzo wysoka odporność na wpływ czynników atmosferycznych (wysokiej wilgotności, skrajnych temperatur) — co czyni je chyba najlepszym wyborem, obok klejów epoksydowych, do prac na zewnątrz.

Zgodnie z normą PN-EN 12004+A1:2012, kleje do płytek muszą być również oznaczane przez producentów pod kątem niektórych, konkretnych właściwości. Na tej podstawie wyróżnia się więc klasy:

• F — kleje szybkowiążące — idealnie nadają się do projektów, w których duże znaczenie ma szybka realizacja.
• T — kleje o obniżonym spływie — w zasadzie niezastąpione przy wykańczaniu ścian. Z prostego powodu — im niższy spływ, tym mniej przyklejona do ściany płytka zdąży się osunąć przed związaniem kleju.
• E — kleje o wydłużonym czasie otwartym — czyli między nałożeniem kleju a ułożeniem na niej ostatniej płytki. Im dłuższy czas, tym większą powierzchnię możemy jednorazowo pokryć zaprawą.
• S1 i S2 — kleje odkształcalne — czyli bardziej podatne na deformację pod wpływem naprężeń, bez uszkodzenia wiązania i łączonej powierzchni.

Oprócz tego, do wcześniej wymienionych rodzajów klejów („C”, „D”, „R”) dodaje się także cyfry „1” i „2”. Oznaczają one klasę przyczepności danego kleju. Normalnie wiążących „jedynek” używa się głównie na tynkach wysezonowanych, idealnie przygotowanych do dalszych prac. „Dwójki” gwarantują znacznie mocniejsze wiązanie, przez co sprawdzą się lepiej podczas prac wykończeniowych na zewnątrz budynków oraz przy klejeniu bardziej wymagających podłoży.

Poszczególne kleje mogą się różnić także grubością warstw. W ten sposób można wyróżnić kleje:

• cienkowarstwowe — od 2 do 5-6 mm — sprawdzają się głównie przy bardzo gładkich ścianach;
• średniowarstwowe — do ok. 2 cm — zalecane raczej do nierównych podłoży;
• grubowarstwowe — powyżej 2 cm — kleje „do zadań specjalnych” — trudnych, nieregularnych podłoży.

Jak dobrać klej do płytek ściennych — kilka najważniejszych zasad

Skoro wiemy już, jak wiele mamy opcji — możemy odpowiedzieć na pytanie, od jakich czynników będzie zależało, który rodzaj kleju najlepiej sprawdzi się w danym projekcie.

• Rodzaj płytek — czyli prawdopodobnie najważniejsza kwestia. Należy pamiętać, że poszczególne materiały mocno różnią się swoimi właściwościami. O ile więc płytki szklane lub kamienne będą wymagały silnie wiążącego kleju epoksydowego; tak łazienkowe płytki ceramiczne bez problemu przykleimy standardowym klejem cementowym.
• Powierzchnia, na którą kładziemy płytki — duże znaczenie mają nierówności (im większe, tym lepiej sprawdzi się kleje grubowarstwowe), jakość podłoża (powierzchnie starsze, trudne, wykonane np. z płyty kartonowo—gipsowej wymagają stosowania klejów o mocniejszym wiązaniu) oraz jego porowatość (dla przykładu — na podłożu porowatym lepiej sprawdzi się cement, na niskoporowatym — klej dyspersyjny).
• Rozmiar płytek — z zasady — im większe, tym wyższej przyczepności potrzebujemy. Bezpiecznym wyborem przy płytkach dużego formatu zawsze będzie klej klasy „2”.
• Miejsce montażu i panujące w nim warunki — zagrożeniem dla trwałości płytek i kleju będą wysoka wilgotność oraz temperatura. Dlatego też w łazienkach (czasem także i w kuchni) radzimy zastanowić się nad użyciem kleju epoksydowego. Podobnie w przypadku płytek kładzionych na zewnątrz budynku — choć ciekawą alternatywą dla klejów na bazie żywicy może być akryl.
• Łatwość aplikacji — to już jest kwestia indywidualna. Dla przykładu — niektórzy profesjonaliści doceniają kleje dyspersyjne za to, że umożliwiają szybką pracę bez konieczności rozrabiania z wodą; innym może nie odpowiadać stosunkowo krótki czas wiązania. Początkujący fachowcy często korzystają z klejów o dłuższym czasie wiązania oraz czasie otwartym — bo umożliwiają pracę bez dodatkowej presji i, w razie potrzeby, dają szansę na korektę błędów.